Yaygın görüşün aksine, küresel çaptaki fotovoltaik güneş enerjisi panellerinde meskenden çok, ticari ve endüstriyel uygulamalar ağır basıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın en son küresel yenilenebilir enerji piyasa tahminine göre, fotovoltaik güneş sistemlerinin evlerde, ticari yapılarda ve sanayi işletmelerinde kurulumu gelecek 5 yılda artışa geçerek, elektriğin üretilmesi ve tüketilmesini dönüştürmeye hazırlanıyor. Bu uygulamalar, IEA tarafından yayınlanan “Yenilenebilir Enerji 2019 Piyasa Raporu”nun odağını oluşturuyor.
Raporda, dünyanın toplam yenilenebilir enerji tabanlı enerji kapasitesinin 2019 ve 2024 yılları arasında %50 oranında artacağı tahmin yer alıyor. 1200 gigawattlık (ABD’nin mevcut toplam enerji kapasitesine eşdeğer bir artış) maliyetteki azalmayla ve hükümetlerin karararlaştırdığı politik çabalarla gerçekleşecek. Güneş enerjisi, bu artışın %60’lık kısmını oluşturuyor. Küresel enerji üretiminde yenilenebilirlerin payının şimdiki oranı %26’yken, 2024’te %30 oranına çıkacak.
Beklenen büyüme, yenilenebilir enerji kapasitesindeki artışın geçen yıl, yirmi yıllık sürede ilk defa durmasının ardından geliyor. Bununla birlikte, yenilenebilirlerdeki genişleme, küresel sürdürülebilir enerji hedeflerinin karşılanması için gereken hedefin altında kalıyor.
IEA İcra Kurulu Yöneticisi Dr. Fatih Birol konuya ilişkin bir değerlendirmede bulundu: “Yenilenebilir enerji, dünyada ikinci en büyük elektrik kaynağı haline gelmiş durumda ancak uzun dönem iklim, hava kalitesi ve enerjiye erişim hedeflerini gerçekleştirmek istiyorsak, uygulamalarının daha da hızlandırılması gerekiyor.”
Rapor, yenilenebilir enerjinin uygulamalarının hızının artırılmasında üstesinden gelinmesi gereken üç temel güçlüğe vurgu yapıyor: Politika ve yönetmelik belirsizliği, yüksek yatırım riskleri, rüzgâr ve güneş enerjilerinin sistemle entegrasyonu.
Dağıtımdaki fotovoltaik (FV) kaynaklı güneş enerjisinin, 2024 yılıyla birlikte toplam FV piyasasının yaklaşık yarısına karşılık gelmesi bekleniyor. Yaygın görüşün aksine, FV panellerde meskenler, gelecek 5 yıldaki yeni kurulumların dörtte üçüne karşılık gelerek, ticari ve endüstriyel uygulamalardan daha ağır basacak. Bunun nedeni, daha iyi uyumlanmış FV enerjisi ve elektrik talebiyle ölçek ekeonomilerinin, ticarette ve sanayi sektöründe daha çok öz tüketime ve elektrik faturalarında daha büyük tasarruflara imkân tanımasıdır.
2024 yılı itibariyle evlerdeki çatı üstü sistemlerin, 2024 yılında, Avustralya, Belçika, Kaliforniya, Hollanda ve Avusturya için, o yılda gerçekleşmesi beklenen kişi başına tüketim izdüşümünden yola çıkılarak yapılan bir değerlendirmeye göre iki katından fazla artarak 100 milyona çıkması bekleniyor.
Dr. Fatih Birol, “Maliyetler düşmeyi sürdürürüken, bizim de güneş FV enerjisnin uygulanmasını artırmadaki karşılığımız artıyor” diyor. Dağıtımdaki güneş FV sistemlerinden üretilen elektriğin maliyeti birçok ülkede perakende elektrik fiyatlarının altına inmiş durumda. IEA, bu maliyetlerin, teknolojinin daha çekici hale gelmesi ve dünya çapında kabul görmesiyle 2024 yılında %15 daha azalarak %25 oranına ineceğini tahmin ediyor.
Bununla birlikte raporda, FV büyümesini garanti altına almak için önemli politika ve tarife reformlarının gerçekleştirilmesi gerektiği uyarısı yapılıyor. Başıbozuk bir büyüme, elektrik piyasalarında sistem maliyetlerini artırarak, yenilenebilir enerjinin şebekeyle bütünleşmesinde güçlükler ortaya çıkarıp ağ işletmecilerinin gelirlerini azaltarak bozulmalara yol açabilir.
Dr. Birol, “Dağıtımdaki FV potansiyeli nefes kesici, ancak gelişmesi FV sistem sahiplerinin, diğer tüketicilerin, enerji ve dağıtım firmalarının farklı ilgi alanlarının dengelenmesi için iyi ayarlanmalı” diyor ve ekliyor: “IEA, hükümetlere, süratle ortaya çıkan bu teknolojiden, elektrik güvenliğini tehlikeye atmadan tam anlamıyla faydalanmaları için nelere gereksinim duyulduğu konusunda tavsiye vermeye hazırdır.”
Raporda, ekonomik gelişmenin, politik desteğin ve daha etkin düzenlemelerin dünyada kurulu dağıtımdaki FV kapasitesini 2024 yılı itibariyle 600 gigawat’ın, yani Japonya’nın günümüzdeki toplam enerji kapasitesinin yaklaşık iki katına çıkarabileceği ifade ediliyor. Bu hızlanmış büyüme yine de, toplam olası çatı üstü alanına dayalı dağıtımdaki FV potansiyelinin sadece %6’sına karşılık geliyor.
Önceki yıllarda olduğu gibi, Yenilenebilir Enerji 2019 Raporu, tüm yenilenebilir enerji kaynakları için tahminler sunuyor. Çin, AB, Hindistan ve ABD’nin yürüttüğü yenilenebilir enerjiden ısı teminin 2019 ve 2024 yılları arasında 5’te 1 oranında artması bekleniyor. Isı amaçlı yenilenebilir enerji kullanımının %40 oranından fazla artmasıyla ısı ve enerji sektörleri birbirleriyle daha bağlantılı hale geldi. Ancak toplamda yenilenebilir enerji potansiyelinin çoğu kullanılmamış şekilde duruyor. Toplam ısı talebinde yenilenebilir enerjinin payının 2024 yılında %12 oranının altında kalması bekleniyor; hedefler için daha azimli çabalar ve daha güçlü politik destek için çağrı yapılıyor.
Biyoyakıtlar, taşımacılıktaki yenilenebilir enerjinin %90’ının temsil ediyor ve bunların kullanımlarının gelecek beş yılda %25 oranında artması bekleniyor. Büyümede ağırlığı Asya, özellikle de enerji güvenliği ve hava kirliliği konularının gündemde olduğu Çin oluşturuyor. Elektrikli araçların süratli şekilde yaygınlaşmasına rağmen, yenilenebilir enerjinin 2024 yılında taşımacılıkta enerji tüketiminin sadece 10’da 1’ine karşılık gelmesi bekleniyor. Taşımacılıkta toplam yakıt talebinde yenilenebilir enerjinin payıysa hâlâ %5’te bulunuyor. Rapor, taşımacılıkta yenilenebilir enerjinin, havacılıkta ve deniz taşımacılığında yeni piyasalar açabilecek yüksek kota düzeyleri ve politik destek varsayımıyla, ilave bir % 20 büyüme gerçekleştirebileceğini öngörüyor.