Stantec, ülkenin gelişen güneş paneli sanayisine derinlemesine bir bakış sağlayan Türk fotovoltaik (FV) panel üretim sektörüne yönelik bir pazar araştırması raporu yayımladı. Yerel üreticilerden toplanan verilere dayanan rapor, pazarın 2011’deki başlangıcından bu yana olan geçmişini tasvir ediyor ve güneş paneli pazarının gelişimi ve gelecekteki potansiyeli hakkında benzersiz veriler sunuyor.
Türk güneş paneli sektörü nispeten genç bir sektör olup, 2010 yılı sonunda Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’un revizyonu gerçekleşmiş ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması YEKDEM uygulanmaya başlamıştır. Stantec Türkiye Genel Müdürü Dr. Murat Sarıoğlu şunları ifade ediyor: “Başlangıcından bu yana pazar önemli birkaç gelişim aşamasından geçerek daha olgun bir hale geldi. Stantec olarak, EBRD’nin (Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın) Sürdürülebilir Enerji Finansman Programları’nın yürütücüsü olarak pazarda geniş bir deneyime sahibiz. FV panel üretim sektörü ile ilgili kapsamlı ve konsolide güncel veriler mevcut değildi; TurSEFF, MidSEFF ve TuREEFF projelerindeki uzmanlığımızdan yararlanarak bu kapsamlı pazara genel bakışı, paydaşlarımız ile paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz.”
Türkiye’deki FV panel üretim sektörüne ışık tutan pazar araştırması raporu, 16 üreticiden toplanan faaliyet alanları, modül ve hücre kurulu kapasiteleri, yatırım planları, tedarik zincirleri, yerli katkı, ürün çeşitleri, ticaret değerleri ve istihdam verileri gibi bilgiler ile Stantec’teki enerji mühendislerinin uzmanlığı ve öngörüleri bir araya getirilerek derlenmiştir.
Rapordaki önemli bulgular
- Toplam FV panel üretimi kurulu kapasitesi 5610 MW/yıl
- Yıllık üretimin ortalama olarak çeyreği ihraç ediliyor
- Çalışanların ortalama %30’u kadın
Dr. Murat Sarıoğlu şunları ifade ediyor: “Türkiye’deki güneş enerjisi santrallerinin toplam kurulu gücünün bu yıl 6.000 MW mertebelerine ulaştığı belgelenmiştir. Öz tüketime yönelik yatırımları teşvik için lisanssız çatı üstü güneş enerjisi santralleri için yeni aylık mahsuplaşma mevzuatı, enerji depolama, hibrit santraller için yasal değişiklikler ve mini-YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları) ihaleleri sayesinde daha fazla kapasite artışı bekleyebiliriz.”
Türkiye’deki PV panel üretimi pazar araştırması üzerine yazılan raporda, sektör araştırması sonucunda Türkiye’de yer alan PV panel üretici firmalardan 22 tanesine ulaşılmış ve anket formları üzerinden 16 adet üretici firmanın; firma yapıları, üretim kapasiteleri, ürün çeşitleri, yatırım planları, ihracat-ithalat yapıları, hammadde tedarik zinciri, yerlilik oranları ve yerli PV panel üretiminin desteklenmesi hususları gibi konularda bilgileri ve görüşleri alınmıştır. Ayrıca Türkiye’deki PV panel üretimi yapan firmaların, güneş enerjisi sektöründe PV Panel üretimi yapmanın yanı sıra başka hangi rollerde olduklarına da yer verilmiştir. Türkiye’deki PV panel üretimi yapan firma ilk olarak 2011 yılında üretime başlayan Solartürk’tür. Bunu 2012 yılı itibari ile Gazioğlu Solar, Gest Enerji firmaları izlemiştir. 2013 yılında ise Alfa Solar, Ankara Solar, GTC, Ödül Enerji ve Schmid-Pekintaş faaliyetlerine başlayan firmalar arasındadır.
En fazla PV panel üreticisi firma Ankara’da
İl bazında Türkiye’deki PV panel üretimine bakıldığında Ankara, sınırları içerisinde 3 farklı üretici firmanın fabrikası ile en çok yerli PV panel üretim fabrikası olan il olmuştur. Bu üç firma dışındaki diğer tüm PV panel üreten firmaların tesisleri farklı illere dağılmıştır. En fazla PV panel üretim kapasitesi olan illere bakıldığında, ilk sırada 1.000 MW/yıl üretim kapasiteli CW Enerji fabrikası ile Antalya ili ve 1.000 MW/yıl üretim kapasiteli Smart Solar fabrikası ile Kocaeli ili olup, 800 MW/yıl PV panel üretim kapasitesi ile HT Solar fabrikası, İstanbul ili ile takip etmektedir. Bu üç firma Türkiye’de en fazla PV panel üretim kapasitesine sahip olan firmalardır. Türkiye’de PV panel üretimi yapan firmalardan anket formları dolduran 16 farklı üretici firmanın ortaklık yapılarına bakıldığında; 2 firma harici %100 yerli firmalardır. Türkiye’de üretilen PV panellerin yerlilik oranlarına bakıldığında ise en fazla yerlilik oranına sahip %85 oranla Parla Solar’dır. Türkiye’de üretilen PV panel çeşitlerinin firmalara göre dağılımına bakıldığında; PERC teknolojisine sahip PV panellerin üretimi her firmada ortak olarak gerçekleşmektedir. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tescilli ilk özel Ar-Ge merkezi 2016 yılında GTC tarafından cam-cam paneller için kurulmuştur.
Türkiye’de yer alan PV panel üretimi yapan firmaların önümüzdeki dönemde en çok yatırım yapmayı planladığı alanlara bakıldığında; 13 firmanın PV panel yatırımı ile alakalı planlamalar yaptığı ortaya çıkmıştır. Türkiye’de PV panel üretimi yapan firmaların PV panel üretiminin genel olarak iç pazar odaklı gerçekleştiği, ancak şirketlerin ihracat oranlarını ve ülke/bölge portföylerini geliştirmekte olduğu söylenebilir. İhracat yapılan bölgelere bakıldığında ana pazar Avrupa ve Orta Doğu olmaktadır. Son 5 yılda en çok ihracat yapan firmalara bakıldığında; %85 oranla HT Solar firmasını, %30 oranla CW Enerji ve %25 oranla Schmid-Pekintaş ve Gest Enerji firmaları takip etmektedir. Son olarak Türkiye’de PV panel üretiminde çalışan istihdam miktarlarına bakıldığında; 850 çalışan ile Elin Enerji en çok istihdam sağlayan firma olmuştur. Türkiye’de PV panel üretiminde kadın istihdam oranlarına bakıldığında ise; Mirsolar firması, toplam istihdamdaki %60 kadın çalışan oranı ile en fazla kadın çalışan oranına sahip firma olmuştur. Ayrıca rapor içerisinde yerli PV panel üretimini desteklemek için yapılması gereken düzenlemeler ile alakalı olarak firmaların görüşlerine yer verilmiştir.